Tuesday, March 22, 2022

काव्य धारा पूर्णाङ्क ३

मानव चेतनाको प्रथम चरण शायद प्रश्नहरु हुन्। हामी प्रश्न सोधिरहन्छौ, आकाशसँग, हावासँग, सुर्य-चन्द्र र पानीसँग। के तिनीहरु हुनुको कुनै अर्थ छ? यो सब सृष्टि हुनुको केही अर्थ वा उदेश्य छ, कि यसै?

अनि प्रश्न आफ्नै अस्तित्वमा पनि उठ्छ। म जहाँ छु, त्यहाँ किन छु? म कसरी छु ? जो म भित्रबाट यी प्रश्नहरु उठाईरहेको छ, त्यो को हो? यो एउटा आयु, एउटा समयको अन्तरालसम्म मात्र अस्तित्वमा रहने नश्वर भन्दा पर, अस्तित्वको अरु कुनै आकार छ कि छैन?

यावन्त स्वरुप के त्यसकै प्रतिरुप मात्रै हो? म स्वयम् समेत यदि त्यही मात्रै हो भनेदेखिन्, के होला त त्यो पनि, म स्वयम् नै? म यहीं हुँदाहुँदै पनि कहीं नभएसरि, के त्यो पनि यहीं नै छ त, कहीं नभएरै पनि? के त्यो अस्तित्वको आकार त्यही हो, जसलाई हामीले ईश्वर भनेर चिन्छौं या अझ बढी केही छ?

त्यही ईश्वर चिन्तन गर्ने साधनको रुपमा विभिन्न धर्म वा सम्प्रदाय निस्केका हुन्, तर त्यो महान चेतना वा चैतन्य सारा धर्म, रीतिरिवाज भन्दा पर - सारा सृष्टिका लागि एक हुनु पर्छ। यी कविता, साहित्य र कला भेट्न खोजेको पनि त्यही चेतनाको उत्कर्ष हुनु पर्छ। 

सनातन धर्मको दर्शन भन्दछ, सृष्टिको सुरुवातमा शब्दमात्र थियो। मात्रै आवाज, ऒम, त्यो आवाज वा शब्द नै ब्रम्ह हो। हामी त्यही ब्रम्हको वा चेतनाको रुप ईश्वर-तत्वको साधनामा छौं।

सबै पाठकहरुमा सु-स्वास्थ्यको कामना सहित, "काव्य धारा" को अंक ३ समर्पण।

सम्पादकद्वय : केशवराज ज्ञवाली / अस्मिता आचार्य

https://online.fliphtml5.com/jjuzs/nzjb/